Watersysteem Friesland moet op de schop

Door Annelies Stolp op 25 september 2023

Column Annelies Stolp

Veel mensen weten weinig van het werk van waterschappen. Door klimaatverandering zijn tegenwoordig echter zóveel problemen in het waterbeheer, dat dit werk technisch steeds ingewikkelder wordt en dus ook duurder. En dat voelt de belastingbetaler in de portemonnee.

Het waterbeheer in Friesland loopt vast. Hoe komt dat? Kortgezegd: Friesland is een soort badkuip. Het veenweidegebied in het lage midden ligt meters onder zeeniveau, langs de waddenkust liggen de hogere kleigebieden en in zuidoost Friesland liggen de hogere zandgronden.

Op bovenstaand plaatje zijn de feitelijke hoogteverschillen in Friesland weergegeven. Alleen de oppervlakte van Friesland is in de breedte verkleind zodat het op de pagina past. Om het midden van ‘badkuip Friesland’ -de diep gelegen veenweiden- droog te houden voor bewoning en melkveehouderij, moet Wetterskip Fryslân continu water omhoogwegpompen. Wat weinig mensen weten is dat Wetterskip Fryslan op die manier jaarlijks 16 miljoen kubieke meter brandschoon bronwater van spa blauw kwaliteit de Waddenzee in pompt!

Door de lage ligging trekt het veenweide gebied jaarlijks maar liefst 73 miljoen kuub grondwater naar zich toe. Daardoor verdogen niet alleen de zandgronden, maar wordt ook zout water onder de zeedijken door gezogen. Daardoor gaat het Friese kleigebied steeds verder verzilten. Als we niets doen, zal dit belangrijke akkerbouw gebied binnen enkele tientallen jaren niet meer geschikt zijn voor het verbouwen van aardappelen en andere gewassen.

Om verzilting en verdroging een halt toe te roepen zullen we terug moeten naar meer natuurlijke waterpeilen. Niet vechten tegen water, maar leven met water. Dat betekent dat de waterpeilen in de veenweiden omhoog moeten. De aanpak van het veenweidegebied is bepalend voor de waterhuishouding in de hele provincie. Ziehier het politieke dilemma, want de Friese veenweiden zitten vol met melkveehouderijen. Die zijn gebaat bij lage waterstanden, zodat de boeren met grote machines het land op kunnen. En met BBB aan het roer in zowel Provinciale Staten als waterschapsbestuur zal dat de komende jaren een hoop discussie opleveren!

Annelies Stolp

Annelies Stolp

Even voorstellen. Mijn naam is Annelies Stolp. Ik ben vele jaren actief geweest in de PvdA afdeling Ooststellingwerf. Als bestuurslid, afdelingsvoorzitter, commissielid en campagnecoördinator. Ik ben ecoloog/milieukundige en in die hoedanigheid heb ik lang voor Rijkswaterstaat gewerkt aan water en infrastructuurprojecten door het hele land. Zo heb ik veel kennis opgedaan over waterbeheer en waterbeleid.

Meer over Annelies Stolp